آموزش سنتور

آموزش سنتور از مبتدی تا پیشرفته در وبسایت نت به نت

در بخش آموزش سنتور، وبسایت نت به نت هر آنچه که هنرجویان برای یادگیری این ساز اصیل و خوش ملودی مورد نیازشان باشد را مهیا کرده است. از مدرس با تجربه و توانمند گرفته تا ارائه ارزنده ترین محصولات آموزشی همگی در اختیار شماست.برای شروع آموزش سنتور کافی است به سراغ دروس پیش نیاز آموزش سنتور که به صورت کاملا رایگان در اختیار شما قرار داده شده است، بروید. و بعد از آن به سراغ شروع دوره مقدماتی آموزش سنتور بروید.

هر آنچه باید قبل از آموزش سنتور بدانید

سنتور یک ساز اصیل ایرانی در دسته سازهای زهی است. برخلاف اکثر سازهای زهی که با زخمه زدن به سیم ها نواخته می شوند، نوازندگی با سنتور به وسیله ضربه زدن به سیم ها با دو چوب نازک به نام مضراب صورت می گیرد. از این رو بعضی از کارشناسان موسیقی، سنتور را به عنوان یک ساز زهی کوبه ای می شناسند. این ساز ذوزنقه ای درست در مقابل نوازنده روی یک میز قرار می گیرد و بدون تماس مستقیم دست با سیم ها و فقط از طریق مضراب های سنتور نوازندگی انجام می شود. این ساز دارای تعداد سیم های بسیار زیادی است که در استاندارد ترین نوع سنتور یعنی سنتور 9 خرک، 72 سیم را شامل می شود. سنتور 9 خرک رایج ترین سنتور است و معمول سُل کوک می باشد. کوک رایجی که ردیف نویسی نیز از روی آن انجام گرفته است.

اما برای کاربردهای گوناگون، سنتورهایی با تعداد خرک متفاوت نیز ساخته می شود. مثل سنتور کروماتیک و سنتور بم. این نوع سنتورها تعداد خرک بیشتری دارند و فواصل کروماتیک بیشتری را نیز پوشش می دهند، هر چند که گستره صدایی یکسانی با 9 خرک دارند. استفاده از این سنتور ها در تکنوازی های جدید بیشتر دیده می شود.

 در این مقاله می خواهیم در کنار معرفی ساز سنتور، به مراحل آموزش سنتور و هر آنچه که باید پیش از شروع یادگیری در مورد این ساز بدانید، بپردازیم.

تاریخچه اجمالی ساز سنتور

سنتور از سازهای اصیل، با قدمتی کهن و بسیار کامل ایرانی است که صدای دلنشین آن هنر دوستان خوش ذوق را همواره به وجد می آورد. این ساز آرامبخش، اصالتی ایرانی دارد. از روی اسناد تاریخی که به شکل سنگواره ها و نقوش برجامانده بر آثار تاریخی مشهود است، وجود ساز سنتور تا 2600 سال پیش و در زمان آشوریان و بابلیان نیز به تایید باستان شناسان رسیده است. شاید در آن زمان با ساز سنتوری که امروزه می شناسیم تفاوت های زیادی داشته باشد، اما از همین ماهیت ساختاری برخوردار بوده است. از سنگواره ها و نقوش باستانی که بگذریم، بسیاری از تاریخ نگاران، محققان و فیلسوفان نیز به وضوح از این ساز درآثار خود نام برده اند. نام سنتور نزدیک به 11 قرن پیش در کتاب مروج‌الذهب اثر علی بن حسین مسعودی مورخ شیعی به عنوان یکی از سازهای مورد استفاده در دوران ساسانیان آورده شده است. عبدالقادر مراغه ای، ابونصر فارابی و ابن سینا از دیگر نام های بزرگ تاریخی هستند که در کتاب های خود نام سنتور ا به میان آورده اند.

طبق باور محققان، سازهای شبه سنتور همگی ریشه ای مشترک با ساز سنتور ایرانی دارد. آن قدر این ساز کامل و جذاب بوده که قرن ها پیش از ایران خارج شده و در بسیاری از اقلیم های دیگر با نام و اشکال گوناگون طراحی و ساخته شده است. حتی برخی از مورخین بر این باورند که ساز پیانو نیز با الهام از سنتور ساخته شده است. سنتور با اشکال مختلف در بیشتر کشورهای آسیا همچون هند، چین، پاکستان، سوریه، عراق و بسیاری از کشورهای دیگر نواخته می شود و حتی به اروپا نیز راه یافته است.

از آنجا که در زمان قاجار بیشتر نگاه ها به سازهایی همچون تار و سه تار و کمانچه بود، ساز سنتور در برهه ای قرار گرفت که بیم خاموشی و حذف آن در تاریخ می رفت. درآن دوران شخصیت های بزرگی همچون محمدصادق خان، حبیب سماع حضور و کمی بعد تر حبیب سماعی (پدر سنتور نوازی نوین) نقشی بسیار بزرگ در حفظ جایگاه سنتور ایفا نمودند. در واقع سنتوری که امروزه به ما رسیده است، شباهت بسیار دقیقی به سنتورهایی دارد که در این دوره ساخته شده است؛ یعنی چیزی حدود 150 سال قبل، سنتور به تکامل نهایی و فرم کنونی خود رسید و از نظر ابعاد، تعداد سیم ها و خرک تقریبا در ثبات کاملی بوده است.

ساز دل ، ساز سنتور

سنتور سازی خوش صدا و پر طنین است که در هر جایی که نواخته شود، به هر صدای دیگری غالب می گردد. ملودی برخاسته از پیکر این ساز حال و هوایی غم زدا دارد و برای نوازنده و مخاطب، حس شادی را به ارمغان می آورد. این ساز که با دو چوب نازک به نام مضراب نواخته می شود، ساز دل لقب گرفته است. چرا که نغمات شیرین آن با روحیه و حس و حال هر هنر دوستی سر سازگاری دارد. سنتور تنها سازی است که هیچ صدای فالش و ناهنجاری تولید نمی کند؛ حتی اگر مضراب ها به شکل اتفاقی بر روی سیم های آن فرود آیند. این ساز داری پرستیژ منحصربه فردی است و معمولا نوازنده های سنتور، سرشار از احساسات هستند. آسمان موسیقی ایران ستاره های پر فروغی را در زمینه سنتور نوازی در خود جای داده است. بزرگانی همچون حبیب سماعی، پرویز مشکاتیان، نورعلی خان برومند، ابوالحسن صبا، اردوان و پشنگ کامکار، فرامرز پایور، داریوش صفوت و ... تنها بخشی از مکتب سنتور نوازی ایران بوده و هستند.

ساختار و اجزای تشکیل دهنده سنتور

سنتور دارای یک ساختار هندسی ذوزنقه ای است. می دانیم که ذوزنقه به چهار ضلعی ای گفته می شود که دو ضلع آن (قاعده) موازی باشند. از آنجا که دو ضلع مجاور به قاعده های سنتور (ساق) به یک اندازه هستند، پس سنتور یک ذوزنقه متساوی الساقین است. حال می خواهیم ببینیم این ساختار دارای چه اجزایی است. در ادامه به تفصیل ساختمان سنتور را مورد بررسی قرار می دهیم.

جعبه تشدید (رزونانس) در سنتور

جعبه تشدید، قالب کلی ساختمان سنتور را شکل می دهد. در واقع سایر اجزای سنتور به آن وصل، تعبیه و یا سوار می گردند. از آنجا که این جعبه تو خالی وظیفه تقویت امواج صوتی را دارد به آن جعبه تشدید یا رزونانس می گویند. در واقع هنگام مضراب گذاری، امواج حاصله از ارتعاش سیم ها با برخورد به دیواره های این فضای خالی و بازتاب مکرر آنها تقویت شده و موجب رساتر شدن طنین ساز می گردد. جعبه تشدید خود از موارد زیر ساخته می شود:

کلاف سنتور:

به چارچوبه چوبی دور جعبه تشدید گفته می شود. به بیان ساده تر اگر سنتور را یک ذوزنقه بدانیم، کلاف سنتور محیط این ذوزنقه را تشکیل می دهد. پس ابعاد سنتور مستقیما به اندازه کلاف بستگی دارد. اصولا در ایران، کلاف سنتور با چوب گردو ساخته می شود. سوراخ یا حفره کوچکی نیز در ضلع بالا یا پایینی کلاف ایجاد می کنند تا بازدهی صدا اندکی بیشتر شود.

ابعاد کلاف در سنتور سل کوک (سنتور رایج 9 خرک):

طول قاعده بزرگ: 90 سانتی متر

طول قاعده کوچک: 36 سانتی متر

طول ساق ها: 27 سانتی متر

عرض چهارچوب کلاف: 5 سانتیمتر

قطر حفره کلاف: کمتر از 2 سانتیمتر

صفحه زیرین سنتور:

این صفحه چوبی، لب به لب زیر کلاف قرار می گیرد. در واقع کلاف روی این صفحه سوار می شود. ضخامت آن حدود 56/0 سانتی متر و دارای یک انحنای بسیار کمی رو به بیرون است.

صفحه رویی سنتور:

صفحه روی یکی از حساس ترین اجزای تشکیل دهنده سنتور است. کیفیت ساخت آن بسیار روی کیفیت صدا دهی ساز موثر است. ضخامتی حدود 6 میلی متر دارد. همچنین صفحه رویی محل قرار گیری گل سنتور می باشد. هر سنتور اصولا دو گل دارد که به دقت توسط سازنده در محل مناسب تراش داده می شود. گل های سنتور نقش اصلی را در شفافیت صدای سنتور دارند. برای زیبایی کار به شکل گل طراحی و برش داده می شود وگرنه کارکرد آن فقط هدایت صوت هنگام خروج از جعبه تشدید است. محل قرار گیری گل ها اصولا در موقعیت دو سی لا زیر سیم های زرد و دیگری در موقعیت لا سل فا زیر سیم های سفید پشت خرک است.

در تصویر زیر ساختمان سنتور را از نمای بالا مشاهده می کنید. دو گُل شش پر روی صفحه رویی سنتور به وضوح دیده می شود.

پل در سنتور:

چوب هایی به شکل استوانه هستند که داخل جعبه تشدید نصب می شوند. این استوانه ها که صفحه زیرین را به صفحه رویی وصل می کنند؛ حکم ستون های سنتور را دارند. تعداد 72 سیم که سر تا سر صفحه سنتور کشیده شده، فشار زیادی را بر ساز وارد می کند. ستون ها وظیفه تحمل این فشار را دارند و از خمیدگی و یا در هم شکستن صفحه یا جعبه سنتور جلوگیری می کنند. سازندگان سنتور معیارهای خاص خود را برای تعداد و جای پل ها در نظر دارند. مرسوم است چهار الی پنج پل در جعبه رزونانس تعبیه گردد. این ستون ها 5 سانتیمتر ارتفاع و یک سانتی متر عرض دارند.

آشنایی کامل با ساختمان سنتور

اجزای جانبی سنتور

بعد از تکمیل بدنه اصلی سنتور، اجزای جانبی یک به یک بر روی ساز تعبیه می شوند. این اجزا به شرح زیر می باشد.

خرک سنتور:

برای آنکه سیمها فاصله مناسبی با صفحه سنتور داشته باشند، می بایست از روی قطعات چوبی ای به نام خرک گذر کنند. خرک ها پایه هایی هستند از جنس چوب گردو که سیمهای سنتور در دسته های چهار تایی از روی آن گذر می کنند تا از یک سو به سیم گیر و از طرف دیگر به گوشی ها برسند. روی خرک ها قسمتی فلزی وجود دارد تا استحکام آن بیشتر شود. تعداد خرکها دو برابر نام سنتور بر مبنای خرک می باشد. مثلا سنتور 9 خرک دارای 18 خرک می باشد. 9 عدد برای سیم های سفید و 9 عدد نیز برای سیم های زرد. خرک ها به صفحه متصل نیستند و فشار سیم ها آن ها را ثابت نگه می دارد. در مواقع لازم مثل تغییر کوک می توان این خرک ها را به مقداری جابجا کرد. ارتفاع خرک های سیم های سفید کمی بلند تر از خرک های سیم های زرد می باشد.

سیم ها در سنتور:

دو دسته سیم در ساختمان سنتور به کار می رود. سیم های سفید برای ایجاد صدای زیر و سیم های زرد برای ایجاد صدای بم. هر سیم از یک سو به گوشی ها و از طرف دیگر به سیم گیر متصل می شود.

گوشی در سنتور:

همانند هر ساز زهی دیگر، یک سر سیم های سنتور به به قطعاتی وصل می شود که گوشی نام دارد. گوشی های سنتور به شکل پیچ های فلزی هستند که سیمها به دور آنها پیچیده و از سوراخهای تعبیه شده بر آن در جای خود گره خورده و محکم می شوند. متناظر با هر سیم یک عدد گوشی وجود دارد. پس سنتور 9 خرک دارای 72 گوشی می باشد. نوازنده با پیچاندن گوشی ها طول سیم ها را کم و زیاد می کند و در نتیجه می تواند ساز خود را کوک کند.

شیطانک سنتور:

در طرف چپ و راست صفحه سنتور دو عدد چوب باریک و دراز تعبیه می شود که روی آن با فلزی از جنس استیل زد زنگ پوشانده می شود. شیطانک نقش فیکس کردن و هدایت سیم ها را بر عهده دارد.

مضراب سنتور:

مضراب وسیله ای است برای نواختن ساز سنتور. این کار توسط دو عدد مضراب انجام می شود. مضراب ها چوب های بسیار ظریف و سبکی هستند که از سه قسمت حلقه، ساق و سر مضراب تشکیل شده است. نوازنده مضراب را با انگشتان خود از قسمت حلقه می گیرد و قسمت سر آن را بر سیم ها فرود می آورد. معمولا برای کمتر شدن صدای زنگ، سر مضراب با نمد پوشانده می شود.

خرید سنتور

لازمه یادگیری نوازندگی با سنتور، داشتن یک ساز خوش ساخت و استاندارد است. در واقع آن قدر این مسئله، یعنی خرید یک سنتور خوب و استاندارد مهم است، که می توان از آن به عنوان خان اول آموزش سنتور یاد کرد. هنرجویی که تازه قصد دارد نوازنده سنتور شود، شناختی از کیفت ساخت ساز ندارد. نه می تواند خوش صدا بودن آن را تشخیص دهد، نه استحکام و ماندگاری آن را. تنها معیاری که هنرجوی مبتدی در دست دارد، ظاهر سنتور است. این اصلا معیار و شاخصه مناسبی نیست. چه بسا ممکن است یک سنتور غیر استاندارد و بد کیفیت و ساخته شده از نازل ترین اجناس؛ ظاهری شکیل و متمایز داشته باشد. بسیار پیش آمده که هنرجو فقط به ظاهر ساز و بازار گرمی فروشنده بسنده کرده و یک ساز بی کیفیت خریده است. جدا از ضرر مالی که نصیب او می شود، اگر با این ساز بی کیفیت شروع به یادگیری سنتور کند، مطمئنا یادگیری او دارای انحراف از اصول نوازندگی خواهد بود. مراحل اولیه آموزش سنتور مثل شناخت نت ها، پوزیسیون ها، مضراب گذاری و... حساس ترین مرحله یادگیری است. با یک سنتور غیر استاندارد، از همان مرحله اول زیربنای آینده نوازندگی او کاملا غیر حرفه ای شکل خواهد گرفت. در اینجا ممکن است هنرجو دلسرد شود و عطای آموختن هنر نواندگی را به لقایش ببخشاید.

پس در این مرحله بایستی هوش و حواس کاملا جمع باشد. در ادامه ما به شما می گوییم چگونه برای خرید یک سنتور خوب اقدام کنید.

چگونه یک سنتور خوب بخریم؟

فرض را بر این می گذاریم که یک هنرجو یا نوازنده مبتدی این سوال را می پرسد. نوازندگان حرفه ای که سالها سنتور نوازی کرده اند، فرق خوب و بد یک ساز را فورا می فهمند و به خاطر تجربه ای که دارند هیچ گاه این سوال برای آنها پیش نمی آید. اما شما هنرجوی تازه وارد عزیز! برای خرید سنتور نباید خودتان مستقل وارد عمل شوید. بازار لوازم موسیقی پر فراز و نشیب است و احتمال گرفتاری در دام سودجویان زیاد. ما برای خرید سنتور، به شما سه توصیه اساسی می کنیم.

سنتور را مستقیم از سازنده بخرید

کمی وقت بگذارید و چند سازنده چیره دست و معتبر سنتور را شناسایی کنید. اگر در شهر خود سازنده سنتور بود، که چه بهتر؛ چنانچه نبود به کارگاه سازنده سنتور در شهرهای اطراف بروید. باور کنید ارزش این هزینه و وقت گذاری را دارد. اگر ساز شما خوب باشد، با عشق و علاقه به یادگیری خواهید پرداخت.

خرید مستقیم از کارگاه ساخت سنتور این مزیت را دارد که سازگر بنا به اعتبار خود، حتما سازی در خور و شایسته را به شما معرفی می کند. می توان اطمینان داشت که بی جهت بازار گرمی نمی کند. همچنین مبلغی که برای آن می پردازید به طور قطع هم تراز با کیفیت آن سنتور خواهد بود.

از فروشگاه های تخصصی ساز، سنتور را خریداری کنید

آنلاین شاپ ها، هایپر مارکت ها و فروشگاه های بزرگ که در قفسه های رنگین خود همه اجناس را دارند، محل مناسبی برای خرید ابزاری دست ساز و تخصصی به نام ساز نیستند. شاید در این فروشگاه ها ساز خوب هم پیدا شود، اما به طور قطع آنها فرصت و تخصص کافی برای بازبینی فنی و بررسی فیزیکی محصول را ندارند. در واقع بیشتر برای تکمیل اجناس خود اقدام به فروش سازهای دست ساز می کنند. اگر مرحله اول در دسترتان نبود، حداقل برای خرید سنتور به یک فروشگاه تخصصی ساز مراجعه کنید. فروشگاه های موسیقی بنا به تخصص و اعتبارشان، مطابق با درخواست مشتری عمل می کنند. البته استثا هم وجود دارد و نمی توان آن را انکار کرد. 

خرید سنتور با بهترین کیفیت  و بهترین قیمت در فروشگاه نت به نت

با استاد خود مشورت کنید

هیچ کس مثل استاد سنتور شما نمی تواند در خرید سنتور کمک شما باشد. استادتان سالها با سنتورهای مختلف کار کرده و تجربه کافی را در این زمینه دارد. لذا بهترین گزینه برای هنرجویان تازه کار در خرید سنتور، هماهنگی و مشورت با استاد می باشد. استاد می تواند سنتور مورد نیاز و مناسب با سطح مالی شما را معرفی کند. به استاد خود در زمینه خرید سنتور کاملا اعتماد کنید.

ویژگی های یک سنتور خوب که قبل از خرید باید بدانیم

- یک سنتور خوب از مواد اولیه مرغوب ساخته می شود. بهترین چوبی که برای ساخت بدنه سنتور به کار می رود، چوب گردو است. چوب گردو بافت بسیار محکمی دارد به خاطر همین دوام بالایی را از خود نشان خواهد داد. ضمن این که ساختار این چوب در انعکاس امواج صوتی عملکرد بسیار مناسبی دارد.

- دیگر فاکتور مهم برای تشخیص یک سنتور خوب، صفحه رویی سنتور است. این صفحه باید کاملا مسطح و بدون هیچ گونه برجستگی باشد و به اصطلاح حسابی ساب دیده باشد. نقش صفحه در شفافیت صدا بسیار حائز اهمیت است.

- محل گل های روی صفحه بایستی توسط سازنده در بهترین مکان تعبیه گردد. اصولا سازندگان با آزمون و خطا بهترین محل را برای برش دادن گلهای پنج پر یا شش پر پیدا می کنند. یک سنتور خوب دارای گلهایی است که بیشترین راندمان را در خروج بازتاب صدا از جعبه تشدید داشته باشد.

- گوشی های سنتور بهتر است یک لایه آبکاری استیل داشته باشد. این امر موجب دوام بیشتر گوشی ها شده و از اکسیده شدن و یا زنگ زدن آنها جلوگیری می کند.

- هنگام خرید دقت شود که خرک ها نیز توسط خود سازنده ساخته شده باشد. خرک های یدکی و تقلبی در بازار بسیارند. حتما با دقت بررسی کنید نوع تراش، جنس و قالب شکلی خرک ها با طراحی کلی ساز مطابقت داشته باشد. خرک های غیر استاندارد کیفیت صدا را به شدت دچار افت می کند.

- حتما قبل از خرید ابتدا به فروشنده بگویید سنتور را کوک کند، بعد کمی با آن بنوازید. تشخیص صدای خوب برای هنرجوی مبتدی کمی دشوار است. اما در کل دقت داشته باشید صدای برخاسته از سیم ها نباید زیاد زنگ دار باشد. همچنین صدا یا فرکانس نباید بیش از اندازه بلند یا کم باشد.

- موضوع بعدی رنگ سنتور است. از آنجا که سنتور درست در مقابل چشمان نوازنده است، داشتن یک رنگ زیبا و ظاهری شکیل نقش زیادی را در انگیزه نوازنده ایفا می کند. رنگ بندی نیز بایستی به گونه ای باشد که باعث استتار سیم ها از دید نوازنده نگردد.

مشخصات یک سنتور خوب

آموزش سنتور

حال به بحث مهم آموزش سنتور می رسیم. آموزش سنتور مثل هر ساز دیگری باید زیر نظر یک مدرس با تجربه انجام گیرد. آموزش سنتور از مجموعه ای از تکنیک ها، مهارت ها، مبانی تئوری و عملی موسیقی تشکیل شده است که توسط یک مدرس با تجربه و با استفاده از اتودهای یک منبع آموزشی معتبر صورت می پذیرد. یکی از کتاب های مرجع آموزشی که مورد استفاده اکثر آموزشگاه های موسیقی است، کتاب دستور سنتور استاد پایور است. این کتاب اصول نوازندگی را از سطح پایه و مرحله به مرحله ارائه کرده است. هنرجویان زیر نظر یک مدرس با تجربه شروع به تمرین با اتود های این کتاب می کنند. البته کتاب های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که بنا به تشخیص مدرس برای امر آموزش سنتور مورد استفاده قرار می گیرد.

همین حالا آموزش سنتور رو از صفر شروع کن

مراحل شروع یادگیری سنتور

هنرجو وقتی تصمیم خود برای یادگیری سنتور را قطعی کرد، رسما وارد پروسه آموزشی می شود. مراحل اولیه آموزش سنتور بیشتر حول جنبه شناختی و آشنایی با ماهیت ساز سنتور و نحوه نواختن با آن می گذرد. می توان شروع آموزش سنتور را به مراحل زیر دسته بندی کرد.

آموزش رایگان دروس پیش نیاز سنتور در وب سایت نت به نت

- آشنایی با ساختمان سنتور و اجزای تشکیل دهنده آن

همیشه در آموزش سنتور، جلسات اول به شناخت ساختمان سنتور اختصاص دارد. این کار باعث می شود هنرجو ساز سنتور را بهتر بشناسد و کارکرد هر یک از اجزای آن را به صورت کامل درک نماید. اگر هنرجو ساز خود را بشناسد، مطمئنا در برقراری ارتباط با آن موفق تر خواهد بود.

- آشنایی با پوزیسیون های(موقعیت) صدایی سنتور

سه پوزیسیون یا موقعیت در سنتور وجود دارد که هر کدام دارای صداهای متفاوت از نظر مقدار زیر و بمی می باشند.

پوزیسیون اول، سیم های زرد: سیمهای زرد به صورت دسته های چهارتایی روی خرک های سمت راست سنتور قرار دارد و تولید صدای بم می کند.

پوزیسیون دوم، سیم های سفید: سیم های سفید در دسته های چهارتایی روی خرک های سمت چپ سنتور قرار دارد و تولید صدای زیر می کند.

پوزیسیون سوم، سیم های سفید پشت خرک: امتداد سیم های سفید در پشت خرک های سمت چپ نیز یکی از پوزیسیون های صدایی است که ریز ترین صدای سنتور را تولید می کند.

- آشنایی با اکول نوازندگی هنگام نشستن پشت سنتور

حالت بدن نوازنده، ارتفاع میز سنتور از زمین، فاصله سنتور از بدن، زاویه بدن نسبت به ساز، حالت قرار گیری پاها و... از مواردی هستند که استانداردهای اولیه و پیش نیاز نوازندگی را شامل می شوند. مدرس سنتور در دومین گام اصولا به آموزش اکول می پردازد.

نحوه صحیح نشستن پشت سنتور

- آشنایی با نحوه در دست گرفتن مضراب‌ها در سنتور

سنتور نوازی با استفاده از ابزاری واسطه به نام مضراب انجام می گیرد. از این رو مهمترین بخش آموزش سنتور، یادگیری نحوه صحیح در دست گرفتن مضراب می باشد. یادگیری صحیح این قضیه در شروع کار بسیار مهم است، چرا که موجب شکل گیری فرم دست ها در نوازندگی شده و به عادتی دائمی تبدیل می گردد.

نحوه گرفتن مضراب در سنتور

- آشنایی با اصول اولیه قواعد و دستورات تئوری موسیقی در آموزش سنتور

در این مرحله، هنرجو با مبانی اولیه تئوری موسیقی آشنا می شود. شناخت خطوط حامل، ریتم، ملودی، کشش نت ها، کسر میزان، جایگاه نت ها روی خطوط حامل، نت های مشابه سنتور، فواصل نت ها و... این موارد ذهن هنرجو را با دنیای تئوری موسیقی که بخش جدایی ناپذیری از آموزش نوازندگی است آشنا می سازد.

آشنایی با دستورات تئوری موسیقی در سنتور

- آشنایی با کوک سنتور

ساز سنتور نیز همانند سایر سازهای زهی موسیقی سنتی برای هر دستگاه موسیقی کوک مخصوص به خود را دارد. اما کوک اصلی و پایه سنتور که آموزش بر اساس آن می باشد، کوک دستگاه شور است. در مراحل اولیه آموزش سنتور، اصولا هنرجو درگیر قضیه کوک سنتور نمی شود. یادگیری تنظیم یا تغییر کوک سنتور نیاز به گذر زمان و کسب تجربه دارد. منظور از آشنایی با کوک سنتور شناخت نام نتها و جایگاه نت ها بر روی سیم ها و پوزیسیون های مختلف است.

- شروع عملی آموزش نوازندگی سنتور

بعد از مراحل فوق، هنرجو دیگر آماده است تا به صورت عملی دست به مضراب شده و بر اساس تمرین ها و اتودهایی که استاد بر او تکلیف می کند، کار یادگیری خود را آغاز کند. اصولا روند کار به این صورت است که استاد به صورت هفتگی اتودی را از روی کتاب به هنرجو یاد می دهد. هنرجو نیز تکلیف مربوطه را به صورت روزانه تمرین می کند و در آخر برای استاد اجرا می کند. چنانچه هنرجو نقص و ایراد احتمالی داشت، به آن پرداخته می شود و پس از آن اتودهای بعدی را کار می کنند. اتودهای تمرینی با درجه فنی آسان به سخت به صورت هفتگی ادامه می یابد تا یک ترم آموزشی به پایان برسد.

پکیج جامع دوره مقدماتی آموزش سنتور در وب سایت نت به نت

آموزش مجازی سنتور

زندگی های پر مشغله ی امروز بسیاری از هنرجویان آموزش سنتور را به سمت آموزش مجازی سنتور در خانه کشانده است. چرا که افراد با یادگیری سنتور در خانه علاوه بر صرفه جویی در وقت و هزینه میتوانند سنتور را با تمرکز و کیفیت بیشتر بیاموزند.

سوالات متداول هنرجویان سنتور

یادگیری سنتور چه قدر زمان می برد؟

در بهترین حالت و پیوستگی در تمرینات، یک سال زمان می برد تا هنرجو دوره مقدماتی را سپری کند. دوره متوسطه نیز همین مدت طول می کشد. برای رسیدن به سطح حرفه ای فاکتورهای زیادی وجود دارد که اصلی ترین آن تلاش و پیگیری خود هنرجو می باشد.

چگونه سنتور خود را کوک کنم؟

از آنجا که سنتور یک ساز پر سیم است، کوک کردن آن از سازهایی مثل تار و سه تار دشوار تر است. تسلط به مهارت کوک کردن سنتور به گذر زمان و کسب تجربه نیاز دارد. کوک سنتور بنا به دستگاهی که در آن نوازندگی می کنیم متفاوت است. تک تک 72 سیم سنتور بایستی مطابق نت مورد نظر کوک شود. برای این کار از تیونر و آچار کوک استفاده می کنیم. گوشی ها را به مقداری که فرکانس نت روی تیونر تنظیم شود می چرخانیم و با تمام سیم ها همین کار را انجام می دهیم. اصولا در ماه های اول آموزش، هنرجو کوک سنتور خود را تغییر نمی دهد.

بهترین کتاب برای آموزش سنتور چیست؟

هر کتابی که به تایید جامعه اساتید و موسیقیدانان رسیده باشد برای این کار مناسب است. کتاب های مثل دستور سنتور استاد پایور، شیوه سنتور نوازی استاد پشنگ کامکار از جمله منابع خوب آموزشی هستند.

معرفی کتاب شیوه سنتور نوازی پشنگ کامکار

چه زمانی می توانیم آهنگ بنوازیم؟

نواختن آهنگ یکی از اهداف همه هنرجویان سنتور است. اما برای این کار باید ابتدا اصول نوازندگی را یاد بگیریم و بتوانیم به اجرای تکنیک های سنتور نوازی مسلط شویم. بعد از سپری کردن دوره مقدماتی سنتور، هنرجو می تواند کم کم با آهنگ ها و ملودی های ساده شروع کند و هر چه پیش تر رود، آهنگ های پیچیده تر را نیز یاد بگیرد.

مضراب سبک بهتر است یا مضراب سنگین؟

بهتر است در مراحل اولیه آموزش سنتور از مضراب هایی استفاده کنیم که وزن آن از مضراب های معمول کمی سنگین تر باشد. این کار باعث می شود نیروی بیشتری به مچ ها وارد شود در نتیجه فرم و آمادگی مچ ها سریعتر به حالت مطلوب خود برسد. همچنین استفاده مضراب سنگین موجب صلابت بیشتر صدای ساز می شود.

بهترین مضراب برای سنتور چیست؟

آیا بدون نت خوانی می توان سنتور یاد گرفت؟

همه تمرینات سنتور بر اساس نت نویسی به هنرجو ارائه می شود. بدون توانایی نت خوانی می توان نوازنده شد اما همیشه در سطح آماتور می مانیم. برای یادگیری نت خوانی مجبور نیستیم به کلاس های جداگانه برویم. در همان جلسات آموزش سنتور، از ابتدا استاد نت خوانی را به موازات درس ها به هنرجو یاد می دهد.

آموزش سنتور به روش مجازی بهتر است یا حضوری؟

اصل آموزش سنتور به روش تدریس مدرس و توانایی او در انتقال مفاهیم بستگی دارد. چنانچه مدرس سنتور از تجربه کافی و علم به روز  برخوردار باشد، تفاوتی در روش مجازی و حضوری وجود نخواهد داشت.