آهنگ ز من نگارم-درس شانزدهم دوره متوسطه آموزش تار

سلام هنرجویان عزیز، همراهان گرامی وبسایت نت به نت. تصنیف "ز من نگارم"، از آهنگ های فوق العاده زیبای موسیقی ایرانی، موضوع آموزشی درس شانزدهم دوره متوسطه آموزش سه تار است. استاد اقبال ابتدا تمامی نکات تئوری مربوط به نت خوانی را تحلیل نموده، پس از آن درس را به صورت کامل بر روی ساز تار برایتان تدریس می کند.

شروع آموزش تار با تدریس علی اقبال

پیشرفت در یادگیری تار با آموزش آهنگ

نت به نت برای علاقه مندان به یادگیری تار، تمام و کمال آنچه مورد نیاز باشد را تولید نموده و در اختیارشان قرار داده است. دوره مقدماتی آموزش تار با 25 ویدیوی رایگان، اولین قدم آموزشی بود. تمرینات این دوره بر اساس اتودهای کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار هنرستان بود. بعد از آن وارد دوره متوسطه آموزش تار شدیم. در این دوره استاد اقبال متد آموزشی را بر مبنای سالها تجربه خود برای هنرجویان عرضه نمود. یعنی هر هفته یک آهنگ! بله، در دوره متوسطه هر درس همراه است با آموزش یک آهنگ زیبا از موسیقی کلاسیک ایران که یادگیری آن برای هنرجویان برابر است با پیشرفت به سوی مراحل بالاتر تار نوازی.

اما چرا آموزش آهنگ برای یادگیری تار حائز اهمیت است؟

1- آشنایی با موسیقی فاخر و غنی: هر آهنگ شناخته شده در موسیقی سنتی، توسط موسیقیدانی بزرگ آهنگ سازی و خلق شده است. با یادگیری این آثار، خود به خود بار هنری زیاد آن به روح و جان هنرجو ورود پیدا می کند و کشف و شهود او را برای درک هر چه بیشتر موسیقی ایرانی ارتقا می بخشد.

2- افزایش خلاقیت: وقتی با آثار بزرگان مانوس باشیم، این آثار می توانند الهام بخش استعداد ما باشند. آثاری غنی از انواع تکنیک ها و ملودی های ناب، قطعا راهگشای هر نوع قفلی در مسیر یادگیری و سبب شکوفایی نوازندگان خواهد بود.

3- افزایش مهارت در اجرای تکنیک های تار نوازی: آهنگ های ساخته شده توسط بزرگان موسیقی، چه از لحاظ تئوری و چه از نظر عملی، در کامل ترین سطح ممکن قرار دارند. بهترین نوازندگان به اجرای تکنیک های سخت می پردازند و در یک کلام از منظر سطح، کاملا حرفه ای هستند. وقتی هنرجو سعی کند این قطعات کامل و با شکوه را یادبگیرد، بی شک خود را در مسیر حرفه ای شدن قرار داده است.

آموزش آهنگ ز من نگارم برای تار

ز من نگارم تصنیفی اجتماعی سیاسی است که با حال و هوای اوضاع جامعه در اواخر دوران قاجار ساخته شده است. اما این آهنگ به خاطر مضامینی که با احساس آدمی آمیخته است، در دوره های بعدی نیز دست آویز خوانندگان زیادی شده است. شعر آن توسط محمد تقی بهار معروف به ملک الشعرا سروده شده و درویش خان نیز آهنگ سازی آن را انجام داده است. نخستین خواننده این آهنگ حسین طاهر زاده بوده است. قمرالملوک وزیری و محمدرضا شجریان، از معروف ترین چهره های خواننده این اثر بوده اند.

شاعر ابتدا بی قراری خود را با واژه هایی مملو از غم و عشق به تصویر کشیده است. به گونه ای که به شنونده القا می شود قرار است یک موسیقی عاشقانه را بشنود. نگارم از من و حالم خبری ندارد و از این بی محلی آنقدر بی قرارم که خود نیز دگر از حال خود جویا نمی شوم. اما با زیرکی خاصی این عاشقانگی به سمت شکایت از اوضاع سیاسی و اجتماعی سر کج می کند. درست همانگونه که ملودی آن از صلح و عاشقی دستگاه ماهور، زیرکانه به گوشه دلکش و غم و فغان آن سر کج می کند. عبارات انتقادی یک به یک سر بر می آوردند. بی بال و پر بودن پرنده، بی سحری شب سیاه، خون جگر و...

این آهنگ زیبا را یاد بگیرید، بنوازید و همراه آن بخوانید. کاری بس زیبا و تحسین بر انگیزی می شود.

نکات آموزشی درس شانزدم دوره متوسطه آموزش تار

- کسر میزان شش هشتم است و کوک مورد نیاز دو سل دو دو می باشد.

- آهنگ در دستگاه ماهور شروع می شود و در میان راه با پرده گردانی وارد گوشه دلکش از دستگاه شور می شود. این پرده گردانی در نت خوانی با علائم تغییر دهنده (عرضی) نشان داده شده است. پرده های لا و می "کرن" می شوند (ربع پرده بم تر)، و پرده سی " بمل" می گردد (نیم پرده بم تر). وقتی دوباره از دلکش به ماهور باز می گردد، علائم بکار (خنثی کننده تغییرات عَرَضی) پرده های بالا را به حالت اولیه خود باز نشانی می کند.

- این درس پر از خطوط اتصال است. در تعریف اتصال داشتیم که بدون وقفه بایستی نت مبدا را به نت مقصد وصل کنیم. برای این کار می توان از دو روش استفاده کرد. 1- این فاصله را ریز بزنیم، 2- از تکنیک اشاره استفاده کنیم. یعنی نت مبدا را یک بار بنوازیم و صدای آن را روی نت مقصد خفه کنیم. راه دوم فعلا برای سطح شما عزیزان راحت تر است.

آموزش خطوط اتحاد و اتصال در موسیقی

- تکنیک تریل نیز چند بار در تمرین آمده است. تعریف آن اشارات پی در پی به نت بالاتر است.

- از آنجا که این درس سرشار از نکات آموزشی است، و همینطور نت های کم کشش مثل دولاچنگ و سه لاچنگ نیز در آن به کار رفته است؛ یادگیری آن نیاز به تمرکز و دقت بیشتری دارد. به یاد داشته باشید که هدف شما درست نواختن است. پس تمرین زیاد را چاشنی کار نمایید.

متن شعر ز من نگارم- ملک الشعرای بهار

زمن نگارم خبر ندارد

به حال زارم نظر ندارد

خبر ندارم من از دل خود

دل من از من خبر ندارد

کجا رود دل که دلبرش نیست

کجا پرد مرغ که پر ندارد

امان از این عشق فغان از این عشق

که غیر خونِ جگر ندارد

همه سیاهی، همه تباهی

مگر شب ما سحر ندارد

بهار مضطر، منال دیگر

که آه و زاری اثر ندارد

جز انتظار و جز استقامت

وطن علاج دگـــر ندارد

زهر هر دو سر بر سرش بکوبند

کسی که تیغ دو سر ندارد

دانلود آهنگ ز من نگارم با صدای محمد رضا شجریان

قابل توجه هنرجویان عزیز؛ ویدیوی کامل آموزشی این درس به همراه نت آن در یک فایل زیپ قرار داده شده است. بعد از خرید در همان قسمت پروفایل خود می توانید درس را دانلود کرده و پس از خروج از زیپ، از آن استفاده نمایید.

 در ویدیوی زیر قسمتی از این درس و نکات آموزشی آن را مشاهده می فرمایید.