فروشگاه

مقالات

مقالات

آشنایی با ساز نی

  • انتشار1399/02/16
  • بازدید
آشنایی با ساز نی

 

آشنایی با ساز نی

 

ساز نی، سازی آشنا برای خیلی از ما می باشد. این ساز قدیمی در دسته ی سازهای بادی قرار می گیرد و معمولا در همه ی مناطق کشورمان نواخته می شود. این ساز جزء سازهای بی زبانه می باشد که در آن هوا از راه نفس نوازنده به داخل ساز فرستاده می شود و بخش اعظم هوا از راه اولین سوراخ باز خارج می شود. پس نوازنده ی ساز با تنظیم و باز و بسته کردن سوراخ های نی توسط انگشتان هر دو دست، طول موج ارتعاشی را مدیریت می کند ( کم یا زیاد می کند ) و بدین گونه اصوات زیر و بم را تولید می کند. وسعت صدای ساز نی به 4 منطقه ی صوتی بم و بم نرم، صدای اوج، صدای غیث و ذیل یا پس غیث تقسیم بندی می شود. بدلیل اینکه در هریک از انواع آن، یک یا دو صدا موجود نیست، اجرای همه ی فواصل موسیقی ملی با آن به راحتی صورت نمی پذیرد. ولی این امر امکان پذیر است.

 

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

 

انواع نی

 

از آنجایی که ساختار نی کاملا طبیعی است و امکان کوک کردن این ساز وجود ندارد، برای اجرای هر پرده باید از یک نی که طول و قطری متفاوت داشته باشد، استفاده کرد. یعنی این ساز را برخلاف سازهای زهی که توسط گوشی ها و با پیچاندن آنها کوک می شوند، نمی توان کوک کرد و از این رو منطبق کردن آن با سازهای دیگر کار مشکلی است. به این دلیل است که از آهنگ های نی، اکثر اوقات در تک نوازی استفاده می شود و اگر چنانچه از نی در همنوازی ها استفاده شود، نوازنده ناگزیر باید تعدادی از این ساز با کوک های مختلف را در دسترس داشته باشد و به تناسب موقعیت از یکی از آنها بهره ببرد. انواع مختلف ساز دارای قطرهای بین 5/1 تا 3  سانتی متر و همچنین طولی بین حدودا 30 تا 70 سانتی متر می باشند.

 

اقسام نی عبارتند از:

 

* نی کوتاه: 

که هنگام اجرای آهنگ های محلی از آن بهره می برند. قطر این ساز نسبت به باقی نی ها بیشتر است. نوازنده با استفاده از دورگه کردن صدا، توسط این ساز صدای بم تولید می کند. با این ساز صدای زیر نیز ایجاد می شود که اختلاف آن با صدای بم یک اوکتاو است.

 

* نی بلند: 

که بلندترین گونه ی این ساز می باشد و طول بلندی آن به 70 تا 80 سانتی متر می رسد. صدای این ساز بسیار سوزناک و بم است. نام دیگر این مدل نای خرک می باشد و تعداد سوراخ های آن 5 تا است. این ساز بلند در میان مردم مناطق جنوب ایران و ترکمن ها و مناطق خراسان محبوب و مرسوم است.

 

آموزش تار در وب سایت نت به نت

 

* نی هفت بند:

که دارای 6 گره است و همان گونه که از نامش پیداست دارای 7 بند می باشد. استاد کسایی را باید مخترع این ساز هفت بند نامید چرا که ایشان تحول اصلی در ساختمان و تدریس این نوع ساز ایجاد کردند.

 

* دوزله:

که از اتصال دو لوله ی مسی و یا از جنس نی ساخته شده است. هر یک از این لوله ها به طور مستقل عمل می کنند و سوراخ های روی آنها دقیقا در کنار هم قرار گرفته اند. این ساز در بین عشایر ایران رواج بیشتری دارد و نی نوازی با آن صورت می گیرد.


* قره نی:

که در دیگر کشورها آن را با نام کلارینت می شناسند. این گونه از نی می تواند فاصله های موسیقی شرقی را تولید کند و برای ساخت آن از چوب یا فلز و یا آنبوس بهره می برند.

 

آموزش تنبک زدن از مبتدی تا پیشرفته در نت به نت

 

 

آموزش سنتور در وب سایت نت به نت

 

هنر نی نوازی

 

ساز نی کامل که ساخته شده از گیاه نی است، متشکل از هفت سوراخ می باشد که با نام هفت بند نیز شناخته می شود. ( البته اخیرا این ساز از مصنوعات نیز ساخته می شود ) نوازندگان ساز سعی می کنند در حین نواختن این ساز به گونه ای نفس تازه کنند که از قطع صدای ساز جلوگیری نمایند و این کار را با ذخیره ی هوا در ریه و یا لپ و فرستادن تدریجی آن به داخل لوله ی نی انجام دهند. ساز نی 5 سوراخ در قسمت جلو و یک سوراخ در قسمت پشت دارد که توسط انگشتان دو دست نوازنده پوشیده می شوند و نوازنده ها با جای دادن ساز در بین دندان نیش و با گرد کردن زبانشان در قسمت پایین و پشت ساز آن را می نوازند.

 

تفاوت نی با فلوت در چیست؟

 

ساز نی با فلوت ازلحاظ ظاهری و صورت تفاوت دارد و همچنین ایرانی بودن آن، برای ما بسیار ارزشمند می باشد. فلوت را در تمام جهان می شناسند و جنس صدای این دو ساز یکی است و هر دو از سازهای بادی می باشند. فلوت، برخلاف نی دارای دهنی می باشد. با نی می توان تمام دستگاه های موسیقی ایران را به اجرا در آورد و تک نوازی بیشتری نسبت به فلوت دارد. به تازگی از این ساز برای اجراهای پاپ نیز استفاده ی شود.فلوت ازشکل قدیمی خود که از جنس چوب بوده است، فاصله گرفته و اکنون بیشتر به شکل فلزی ساخته می شود. ولی نی، این ساز طبیعی، همچنان بدون هیچ دخل و تصرفی به شکل و شیوه ی قدیمی ساخته می شود.

 

آموزش نی

 

برای یادگیری ساز نی، ابتدا باید با مشاوره ی استاد خود، ساز تهیه نمایید و بعد از مشخص کردن اینکه به کدام یک از انواع آن علاقه ی بیشتری دارید، شروع به یادگیری نمایید. در ابتدا استاد شیوه ی در آوردن صدای ساز را به شما آموزش خواهد داد.این مرحله از آموزش کمی زمان بر می باشد. ولی با پشتکار و تمرین طی گذراندن حدود 30 جلسه شما قادر خواهید بود تسلطی نسبی به سازتان پیدا کنید. البته این را هم باید متذکر شویم که برای نی نواز شدن، تمرین زیادی لازم است و معمولا میزان پیشرفت کار در این قبیل سازها، کندتر از مابقی سازها می باشد.

 

برای خرید سه تار و اطلاع از قیمت سه تار استاندارد اینجا را کلیک کنید.

 

تاریخچه ای مختصر از ساز نی

 

از قدیمی ترین وسیله های موسیقی ساخته شده به دست بشر می توان به نی اشاره کرد. در نقاشی های مینیاتوری ایرانی که از هزار سال قبل به جای مانده، شاهد وجود نای در مجلس سماع هستیم. صدای سوزناک نی، همیشه در مراسم های ذکر در تکیه ها به گوشمان رسیده است. در چین ساز نای را از بامبوی طبیعی می سازند و به آن "جو دی" می گویند. به دلیل کیفیت صوتی ساز نی و همچنین نزدیکی آن به صدای انسان، نی را می توان به عنوان نمادی از روح بشر دانست. از آنجا که گیاه آن بسته به شرایط اقلیمی و همچنین جنس خاک مناطق مختلف روی کره ی زمین، متنوع می باشد، برای ساخت ساز، به شکل های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. ولی در کل، ساز از 2 بخش اصلی مولد صدا و لوله ی رزنانس یا تشدید تشکیل شده است که تنوع در فرهنگ های مختلف مربوط به مولد و نحوه ی ایجاد صدا است. در ایران تا قبل از دوران معاصر، نوازندگان زیادی ظهور کردند که ما هیچ صوتی از آنها در دست ندادیم و فقط نامشان باقی مانده است. نوازندگانی همچون سلیمان اصفهانی و ابراهیم آقاباشی را می توان نام برد. از دیگر اساتید نی می توان به استاد حسن کسایی، حسین یاوری، مهدی نوایی، نایب اسدالله اصفهانی و ... اشاره کرد. با اینکه این ساز جایگاه ویژه ای در میان پادشاهان داشته و از طرفی همدم شبانان بوده، ولی هرگز توانایی نمایش قابلیت اصلی خود را نداشته است تا بتواند جایگاه ثابتی همچون دیگر سازهای مضرابی در میان موسیقی دان ها و نوازنده ها پیدا کند. شاید بتوان سادگی ساخت نی را عامل اصلی وجود نداشتن ثبات در جایگاه آن دانست.

 

 

دوره آموزشی تئوری موسیقی به همراه 300 دقیقه فیلم

 

نکات قابل توجه برای شناخت نی مرغوب

 

نکته ی اول درباره ی یک ساز خوب این است که شما باید بدانید ساز خوب و مرغوب لزوما ارتباطی به سازنده ی آن و یا مارک ندارد. باید دقت کنید که نی عاری از ضایعاتی همچون چسب و غیره باشد. وصل شدن گره ها و بندهای ساز به ته و سری آن نیز حائز اهمیت است. همچنین وجود تناسب میان بندها، که در نی های با کیفیت فاصله ی بندها با تناسب از بالا به پایین کوتاه می شوند. نی های مناطق کویری مرغوب تر هستند. در هنگام خرید باید دقت کنید ساز صاف و بدون انحنا باشد. در کل فقط شخص باتجربه توانایی تشخیص نی خوب از بد را دارد و از روی ظاهر ساز نمی توان به راحتی تشخیص داد. در مورد سری نی هم باید گفت که نوازنده ای که بین دندان هایش فاصله وجود داشته باشد، سری برنجی انتخاب درستی نیست و در حالت کلی سری پلاستیک ایمن تر و بهتر از برنجی می باشد.

 

تهیه شده در وب سایت آموزش موسیقی نت به نت

نظر دهید (برای اعضا)

Captcha

نظرات (0)

تاکنون نظری ثبت نشده است.

سبد خرید 0
تماس با ما