نحوه کوک کردن سه تار به صورت دو-فا-دو-دو (Do–Fa– Do – Do)

یکی از ویژگی های ارزشمند سه تار، انعطاف بالای آن در کوک کردن برای دستگاه های مختلف موسیقی ایرانی است. در این میان، کوک دو-فا-دو-دو (Do–Fa–Do–Do) از جمله کوک های رایجی است که برای اجرای بسیاری از قطعات مخصوصا در در دستگاه راست پنجگاه کاربرد فراوانی دارد. این کوک به نوازنده امکان می دهد تا فضای خاص و پرشکوه این دستگاه مهجور اما بسیار فاخر را بهتر درک کرده و اجرا کند.

در این کوک، چهار سیم سه تار به ترتیب زیر کوک می شوند:

سیم اول: دو (Do) با فرکانس 261 هرتز

سیم دوم: فا (Fa) با فرکانس 174 هرتز

سیم سوم: دو (Do) با فرکانس 261 هرتز

سیم چهارم (بم): دو (Do) با فرکانس 130 هرتز

معادل بین المللی این کوک:

C – F – C – C

شروع آموزش سه تار به زبان ساده در وب سایت نت به نت

ترکیب منحصربه فرد این کوک، زمینه ای صوتی فراهم می کند که با ساختار پیچیده و تغییرات ملودیک دستگاه راست پنج گاه هماهنگ است. حضور نت فا در سیم دوم، رنگی متفاوت به نغمه ها می دهد و فضای صوتی را کمی تیره تر و تامل برانگیزتر می کند.

برای کوک دقیق این حالت، استفاده از تیونر دیجیتال توصیه می شود. برنامه Soundcorset یکی از بهترین گزینه هاست که رایگان و در دسترس در تمام پلتفرم ها (اندروید و iOS) قرار دارد. هنگام کوک کردن، کافی است تیونر را در مقابل سه تار قرار داده و هر سیم را به گونه ای تنظیم کنید که نشانگر در محدوده سبز رنگ قرار بگیرد. وسواس زیاد روی اعداد هرتز لازم نیست؛ وقتی تیونر محدوده را تایید کرد، یعنی کوک شما پذیرفته است.

چندبار کوک را از ابتدا انجام دهید تا فرایند یادگیر در ذهن شما تثبیت شود. حتی اگر سیمی پاره شد، نترسید. تجربه از دلِ همین خطاها بیرون می آید.

برای آموزش تصویری و دقیق، ویدیوی آموزشی استاد علی اقبال را از دست ندهید. در این آموزش، استاد با زبانی ساده و دقیق نحوه ی تنظیم این کوک را به شما یاد می دهد.