آموزش آهنگ هزاردستان برای سه تار

در این آموزش، با یکی از فاخرترین تصنیف های موسیقی ایرانی همراه می شویم؛ قطعه ای پرفروغ، جادویی و سرشار از زیبایی که در دستگاه چهارگاه ساخته شده است؛ دستگاهی که با ابهت حماسی اش، جایگاه ویژه ای در موسیقی اصیل ایرانی دارد. تصنیف «هزاردستان»، جلوه گر تمام عیار این شکوه است؛ و حالا استاد اقبال آن را برای هنرجویان سه تار انتخاب کرده است تا در دل این آهنگ تاثیر گذار، هم تکنیک بیاموزند، و هم روح خود را به پرواز درآورند.

یادگیری این اثر، تنها نواختن چند نت نیست؛ بلکه سفری است غم نواز به فراز و فرودهای دستگاه چهارگاه. همراه با شعری دلفریب که گویی خلاصه ای است از فلسفه ی زندگی؛ پر از امید، اندوه، عشق، و اعتراض.

تصنیف جاودانه هزاردستان، نه تنها یکی از آثار فاخر موسیقی ایرانی در دستگاه چهارگاه است، بلکه فرصتی عالی برای مرور کلی این دستگاه پیچیده و پرشکوه به شمار می رود. این قطعه، یک درس ارزشمند برای هنرجویان سطح متوسط به بالا است؛ چراکه هم از نظر ملودی و ساختار، غنی است، و هم تکنیک های نوازندگی در آن به خوبی بکار رفته اند.

مشاهده دوره های آموزشی سه تار

کوک مورد نیاز سه تار برای اجرای هزار دستان:

دو - سل - دو - دو

در این دستگاه، با پرده های خاص چهارگاه یعنی ر کرن و لا کرن سروکار داریم. آغاز قطعه با ضد ضرب است، که این بخش نیازمند دقت بالا و کنترل تکنیکی شماست. مهم است که روی ضرب قوی، یا سکوت کرده یا یک نت بم اجرا کنید تا فضای قطعه به درستی شکل بگیرد.

پس از مقدمه، وارد فضای اصلی شعر می شویم که بر اساس همان ملودی مقدمه تنظیم شده است.

استاد اقبال در این آموزش، با دقت بر جزئیات تمرکز می کند؛ از سوال و جواب های ملودیک گرفته تا استفاده دقیق از زینت ها و تکنیک هایی مانند تریل، اشاره و تکیه.

اگر اجرای تکیه برایتان دشوار بود، می توانید به جای آن از مضراب ریز برای اتصال نت مبدا به مقصد استفاده کنید.

یکی از نکات کلیدی این درس، توجه دقیق به کشش نت ها و نت خوانی اصولی است؛ چرا که در این قطعه، با نت هایی مانند چنگ نقطه دار و دیگر پیچیدگی های تئوری موسیقی مواجه می شوید.

در گوشه مخالف، اوج ملودی و حس قطعه به نقطه ی انفجار می رسد؛ لحظه ای که جان می دهد برای بیان عاطفی با ساز.

اگر تمرینات را به طور پیوسته و با تمرکز انجام دهید، در کمتر از ده روز می توانید این تصنیف جاودانه را با قدرت و تسلط اجرا کنید.

درباره موسیقی هزاردستان- جادوی ماندگار چهارگاه

در دل موسیقی ایرانی، تصنیف هزاردستان چون نغمه ای جاودانه می درخشد. صدای خسرو آواز ایران، استاد محمدرضا شجریان، در دل دستگاه باشکوه چهارگاه، با شعری لطیف و موسیقی ای پرشکوه، روح شنونده را به پرواز درمی آورد.

این اثر فاخر، از ساخته های ماندگار استاد محمدعلی امیرجاهد (معروف به امیر جاهد) است؛ آهنگسازی خوش ذوق و پرتوان از دوره طلایی موسیقی ایرانی. در واقع، امضای امیرجاهد را در بند پایانی شعر این تصنیف نیز می توان مشاهده کرد.

هزاردستان نخستین بار با صدای جاودانه قمرالملوک وزیری اجرا شد و بعدها هنرمندان برجسته دیگری نیز به بازخوانی آن پرداختند. در میان این بازخوانی ها، اجرای استاد شجریان در آلبوم خزان، یکی از بی نظیرترین و محبوب ترین نسخه هاست.

متن تصنیف هزاردستان

هزاردستان به چمن، دوباره آمد به سخن

که ای خسته از رنج دی، ببین جشن گل های من

بکن دل ز نقدینه جان، بنه در کف می فروش

کنار گل و لاله دو جامی بزن

بنوش و چشم از مهر و مه بپوش، مکش منت آسمان به دوش

مده دست و با دست بی نمک، نمک جز لب با نمک

جزای کردار ستم دیدگان دهد نفخه صور، دوای درد دل دلداگان بود شور و نشور

بسوزد از شر بشر یکسر خشک و تر، نماند آخر زین حیوان اثر

نیارزد این جهان بدین که بهر دل دل شکنی، برون کنی پیروهنی از تنی

مکن این طنازی با ما، عبث به خود مینازی جانا

ازین بلند پروازی دانم، کاخر شکار بازی جانم

همه شب سر بردن به یک دل دو جا، نگران کاین دوران نماند به جا

تو مشو مایه آوارگی دست من و دامان تو، بنما چاره بیچارگی ما و عهد و پیمان تو

ریشه گر حاصلش این بار نیست، تو مده لاله دگر خار چیست

جاهد این میکده را آب گرفت، کس در این معرکه هشیار نیست.

هزاردستان بیش از یک تصنیف است. پژواکی  است از صدای زخمی زمان، آواز گلوی عاشقی خسته از رنج، و نوای اعتراض یک روح حساس به زشتی های جهان. این تصنیف، قصیده ای عاشقانه است در ستایش زندگی، اما نه زندگی در معنای سطحی آن؛ بلکه زندگی در برابر سیاهی، در برابر بی مهری، در برابر فراموشی زیبایی ها. در آغاز، شاعر با صدای بلبل – نماد طبیعتِ زنده و شاعرانه – به پیشواز بهار می رود. از میان رنج دی، گل ها شکفته اند. این خود تولدی دوباره است. انگار طبیعت دارد به انسان یادآوری می کند که: «هنوز می توان عاشق شد، هنوز می توان نوشید، هنوز می توان بهار را لمس کرد.»

اما پشت این دعوت به جشن، دردی عمیق موج می زند. نیش زهرآلود نقدهای شاعرانه در لا به لای مصرع ها پنهان است. از منت آسمان، از دست بی نمک، از طنازی های عبث و بلند پروازی هایی که پایانش شکستن دل است. این شعر با انسان امروز حرف می زند؛ انسانی که در جهان پر از خشونت و دروغ، به دنبال ذره ای صداقت و گرماست.

دانلود آهنگ هزاردستان با صدای محمدرضا شجریان

دانلود فیلم آموزشی و نت تصنیف هزاردستان برای سه تار

شما هنرجویان گرامی می توانید از طریق همین صفحه، آموزش تصویری تصنیف هزاردستان را به سبد خرید خود اضافه کرده و پس از تکمیل فرایند خرید، به آسانی از بخش دوره های من در پروفایل خود آن را دریافت نمایید.

فایل های آموزشی (شامل ویدئوها و نت کامل اثر) در قالب یک فایل فشرده (ZIP) در دسترس شما قرار خواهد گرفت. تنها کافی ست پس از دانلود، فایل را از حالت فشرده خارج کرده و آموزش را آغاز کنید.

همچنین شما می توانید با تهیه اشتراک چَنگ تنها با پرداخت مبلغی اندک، به تمامی آموزش های سه تار شامل پکیج های آموزشی، آموزش آهنگ ها، تکنیک ها و قطعات تمرینی به صورت رایگان و بدون محدودیت تا ۶ ماه دسترسی داشته باشید.

این گزینه، بهترین انتخاب برای هنرجویانی است که می خواهند با صرفه جویی در هزینه ها، مسیر یادگیری سه تار را به صورت پیوسته و حرفه ای دنبال کنند.