درود بر شما خوبان، همراهان عزیز ما در وبسایت آموزشی نت به نت. همانطور که چندی پیش وعده کردیم، آموزش تار نیز در کنار دیگر سازهای سنتی ایرانی، در دستور کار این مجموعه قرار گرفته است. مدرس این ساز جناب آقای علی اقبال می باشد که پیش از این تدریس دوره جامع آموزش سه تار مجموعه نت به نت را نیز بر عهده داشته اند. اما ابتدا بپردازیم به تشابهات و تفاوت های تار و سه تار که از منظر فاکتورهای متعدد آموزشی، کاملاً همسو با یکدیگر و در یک راستا قرار می گیرند.

وجوه اشتراک و تفاوت های ساز تار و سه تار

همه کسانی که تار می نوازند، در نواختن سه تار نیز مهارت دارند و بالعکس. اما چرا؟ این امر به دلیل نقاط اشتراک زیادی است که چه در ساختمان فیزیکی این دو ساز و چه در پروسه یادگیری نوازندگی بین آنها دیده می شود. هر دو با سه میزان صدایی ساخته شده اند که این سه میزان در ساز سه تار ۴ سیم و در ساز تار شش سیم را شامل می شود. جنس پرده ها، تعداد و فواصل بین آنها کاملا مطابق با یکدیگر می باشد. به همین علت در نت ها با یکدیگر مشترکند. به عبارتی هنرجویان در بسیاری از موارد می توانند از آموزش یکی از این سازها برای یادگیری ساز دیگر نیز استفاده نمایند. تفاوت آشکار بین این دو ساز در نحوه مضراب زدن می باشد.

دوره آموزشی تار توسط علی اقبال

 همانطور که در پاراگراف قبلی به آن اشاره نمودیم، بسیاری از مفاد آموزشی بین تار و سه تار همسان می باشد. این آموزش ها شامل تمام تکنیک ها و تمرینات کاربردی نیز می گردد. لذا دوره آموزش تار از لحاظ حجم و تعداد محتوای آموزشی بسیار کمتر و خلاصه تر از سه تار خواهد بود؛ چراکه هر آنچه برای تقویت در توانایی و مهارت های انگشت گذاری و مضراب نیاز باشد، قبلاً در بخش های مختلف آموزش مجازی سه تار در وبسایت نت به نت قرار گرفته است و هنرجویان می توانند به آنها مراجعه نمایند.این دوره تار، بر مبنای کتاب اول دستور مقدماتی تار و سه تار به تالیف اساتید موسی معروفی و نصرالله زرین پنجه خواهد بود. قبل از شروع کتاب، موارد مورد نیاز هنرجویان تحت عنوان پیش نیازها، در قالب ویدیوهای آموزشی در اختیار شما قرار می گیرد. ویدیوی پیش رو اولین قسمت از پیش نیازهای آموزش مجازی تار میباشد که به معرفی اجمالی این دوره آموزشی، شرح مختصری از ساختمان تار و استایل صحیح در دست گرفتن تار اختصاص دارد. در هفته های آینده مباحثی چون نحوه مضراب زدن، انگشت گذاری و... به علاقمندان ساز تار آموزش داده میشود.

درود به شما همراهان عزیز وبسایت نت به نت و هنرجویان عزیز ساز تار. در ادامه پیش نیازهای آموزش مجازی تار، در این ویدیو نحوه صحیح مضراب زدن مورد بررسی قرار می گیرد. بی شک توانایی مضراب زدن مهمترین اصل در پیش نیازهای مقدماتی ساز تار محسوب می گردد. تمام صداهای دلنشینی که از ساز تار بر دل و جان می نشیند، همه احساساتی که از نغمات این ساز بر انگیخته می شود، به صورت مستقیم توسط رقص جسم کوچکی به نام مضراب در میان پنجه نوازنده و برخورد شورانگیز آن با سیمهای تار به وجود می آید. از این رو نوازندگی صحیح، با مضراب زدن صحیح پدید می آید و هر نوازنده حرفه ای قطعا یک مضراب زن حرفه ایست. هشدار به عزیزان علاقه مند به شروع یاد گیری ساز تار! شما باید به این باور برسید که این اصل بنیادی بر همه اصول مقدماتی دیگر (مثل انگشت گذاری، تئوری موسیقی، دایره نتها و...) ارجح است. اگر از ابتدا مضراب زدن صحیح و اصولی را فرا نگیرید، از همان شروع کار از جاده نوازندگی خارج شده و هر چه پیش تر روید، فاصله شما تا جاده دور و دور تر می گردد. برای بازگشت، باید تمام آن مسیر انحرافی را برگشته و از نو شروع کنید. و شاید هم دلسرد شوید و ساز را کنار بگذارید. ارشد تهماسبی از اساتید بر جسته موسیقی سنتی ایران در برگی از خاطرات خود می گوید: «اگر سختگیری های پدرم در مورد درست مضراب زدن نبود، هیچگاه نوازنده نمی شدم».

در قسمت دوم از دروس پیش نیاز آموزش تار در وبسایت نت به نت، استاد علی اقبال آنچه که لازمه یادگیری شما نسبت به نحوه مضراب زدن صحیح و اصولیست را به صورت کامل و با کیفیتی بسیار گویا و شفاف به شما آموزش می دهد. اینکه مضراب را چگونه میان انگشتها بگیرید، زاویه دست با صفحه پوستین تار چه اندازه ای باشد، نحوه نواختن راست و چپ ها با مضراب تار و... همه و همه در این ویدیوی آموزشی آمده است. خوب تمرین کنید و به مضراب زدن صحیح مسلط شوید تا انشاالله در آینده مشکلی با این مقوله بنیادین نداشته باشید. موفق باشید.

سلامی دوباره به همراهان خوب ما در وبسایت نت به نت و دوستداران یادگیری ساز اصیل تار. در سومین قسمت از دروس پیش نیاز آموزش تار، علی اقبال کوک اصلی تار را به شما آموزش می دهد. با مشاهده و یادگیری این ویدیوی آموزشی، خیلی زود خواهید توانست مثل برق تار خود را در کمترین زمان ممکن کوک کنید. اما کوک اصلی تار چیست؟ برای تار هم مثل سه تار کوک های متفاوتی تعریف شده که بنا به نیاز هر دستگاه موسیقی و آوازها و حتی گوشه ها کوک متفاوتی را می توان تخصیص داد. ولی کوک اصلی تار درست مثل سه تار «دو - سل - دو- دو» می باشد. دوستان در این روش استاد اقبال میخواهند شما توانایی کوک کردن ساز با گوش خود را به دست آورید و گرنه همه سیمها را می شود با تیونر و به سرعت کوک کرد. دلیل اصرار ایشان، به ضرورت تقویت حس شنوایی شما در تفکیک صداها و نت ها بر می گردد.

کوک کردن جفت سیم سفید

به وسیله تیونر، کوک سیم اول را با چرخش آهسته گوشی، روی نت «دو» تنظیم کنید. یعنی تیونر میبایست روی حرف c  سبز شود. )البته به مرور زمان برای همین مرحله هم دیگر به تیونر نیاز نخواهید داشت. چون گام نت دو روی ناخودآگاه شما می نشیند و به صورت شنیداری خواهید توانست با تکیه بر قدرت گوش خود آن را تنظیم نمایید.) حال برای کوک سیم دوم سفید کافیست به هر دو سیم به صورت همزمان مضراب بزنید و گوشی سیم دوم را بچرخانید تا این دو صدا کاملا هم راستا و هم فرکانس شوند.

کوک کردن جفت سیم زرد

باز هم می توانید از تیونر استفاده کنید و سیم را سل کوک کنید. ولی بهتر است با گوش خود کار کنید. حال که جفت سیم اول را کوک کرده اید، پرده سل روی یکی از این سیمها را نگه داشته و به یکی از سیمهای زرد مضراب بزنید تا صداها کاملا منطبق و هم فرکانس شود. برای سیم کناری هم دقیقا مثل بند قبلی عمل کنید. یعنی به سیم زرد کوک شده مضراب بزنید و بر اساس آن با چرخاندن گوشی، سیم کناری را با آن هم فرکانس نمایید.

کوک کردن سیم های بم

سیم زنگ را مطابق آنچه گفته شد با یکی از سیمهای سفید منطبق کنید. سپس سیم بم را با سیم زنگ هم فرکانس نمایید.

در این ویدیو تمام این مراحل را به وضوح مشاهده خواهید کرد. حتی از نمای کادر بسته چگونه چرخاندن گوشی ها را توسط علی اقبال آموزش خواهید دید. دوستان باز هم ذکر این نکته ضروری است: می شود همه سیمها را با تیونر و خیلی فوری کوک کرد. ولی اینگونه گوش شما به قابلیت تفکیک اصواتِ نزدیک، نخواهد رسید و این در آینده می تواند نقصی برای یک نوازنده حرفه ای باشد.

همراهان عزیز سلام. امید است تا اینجای کار به خوبی همگام با آموزش مجازی تار پیش رفته باشید. رفته رفته به پایان دروس پیش نیاز و شروع آموزشهای اصلی تار، این ساز دل انگیز نزدیک می شویم. همانطور که می دانید تدریس هر سازی با استفاده از الگویی معتبر صورت می پذیرد. الگوی تدریسی علی اقبال برای ساز تار، یکی از کتابهای بسیار جامع و کاربردی است به نام دستور مقدماتی تار و سه تار- کتاب اول که توسط نامهای بلند آوازه ای چون موسی معروفی و نصرالله زرین پنجه و با هدایت روح الله خالقی، گردآوری شده و به تحریر در آمده است. این کتاب علی رغم حجم کمی که دارد، از کاربردی ترین کتابهای آموزشی برای تار و سه تار محسوب می گردد و به گونه ای طراحی شده که هنرجویان از مرحله صفر بتوانند تار و سه تار را یاد گرفته و مقدمات آن را طی کنند. تمرین های این کتاب همراه است با اطلاعات ارزنده ای از اصطلاحات مرسوم تئوری موسیقی و مبانی موسیقی سنتی ایرانی، از نت شناسی و پرده شناسی گرفته تا توضیحات جامع برای مضراب راست و چپ، آشنایی با علامتهای عرضی و... تمرینها و آهنگهای آموزشی این کتاب به صورت پله پله، گام به گام و نت به نت، تار را به شما می آموزد.

همانطور که قبلا نیز ذکر کرده ایم، به علت تشابه پرده ها و نت های تار و سه تار، شما هنرجویان گرامی می توانید از تمرینهای کاربردی سه تار که به صورت رایگان در وبسایت نت به نت قرار دارد، برای تار هم استفاده نمایید. هنرجویانی که یادگیری ساز تار را با مجموعه آموزشی نت به نت و با تدریس استاد اقبال شروع کرده اند، می بایست نسبت به تهیه این کتاب اقدام نمایند. کتاب فوق در تمامی کتابفروشی های معتبر و فروشگاههای آنلاین کتاب موجود می باشد. همچنین شما می توانید با کلیک بر روی لینک زیر، به صورت مستقیم وارد بخش خرید این کتاب در فروشگاه آنلاین نت به نت شوید و آن را تهیه نمایید.

 عزیزان همراه و علاقه مندان به یادگیری مجازی ساز تار در وبسایت نت به نت سلام. قسمت پنجم از دروس پایه یا پیش نیاز آموزش تار به مبانی اولیه تئوری موسیقی تعلق دارد که صفحات ۵ و ۶ کتاب دستور تار و سه تار هنرستان در بر می گیرد. علی اقبال، نوازنده و مدرس سازهای تار و سه تار، تمام مباحث این دو صفحه را به تفصیل برای شما شرح می دهد. این مباحث شامل آشنایی با نت ها و جایگاه آن بر روی خطوط حامل، علامت های عرضی، میزان در موسیقی و سایر نکاتی که نوازنده هر ساز، می بایست قبل از شروع به یادگیری بداند. پس این ویدیوی آموزشی ادامه پیش نیازهای ساز تار می باشد که ابتدایی ترین اصول تئوری موسیقی را شامل می گردد. شاید برای هنرجویان این سوال پیش بیاید که آیا میبایست حتما با تئوری موسیقی آشنا باشیم؟ ببینید کل مبحث تئوری موسیقی یک مقوله تخصصی و بسیار پیجیده می باشد که درک تمام آن بدون کم و کاست حتی برای موسیقی دانان حرفه ای نیز دشوار است. تئوری موسیقی یک علم است و همانند سایر علوم پایانی برای آن وجود ندارد. همانطور که انسان از هر علمی به تناسب نیاز خود بهره می برد، هنرجویان نیز بنا به نیازهای خود از مطالب آن استفاده می کنند. پس لازمه نوازنده شدن آشنایی کامل با تئوری موسیقی نیست. اما برای حرفه ای شدن و ارتباط با سایر موزیسین ها می بایست تا حدودی با این علم آشنایی داشت.

تئوری موسیقی زبان بین المللی موسیقی قلمداد می گردد، پس هر چه این آشنایی بیشتر باشد علی القاعده توفیق بیشتری در راه حرفه ای شدن عاید هنرجو می گردد. علی ایحال درس امروز، مباحثی را در برمیگیرد که به طور عمومی هر نوازنده ای قبل از شروع به کار می بایست آنها را بداند. لذا با تمرکز و آرامش خیال این جلسه را مشاهده و از حرفهای استاد اقبال نیز نکته برداری کنید. تمامی این مطالب روزی به کار شما خواهد آمد.